تفاوت ماست یونانی با ماست معمولی

ماست به عنوان یکی از فرآورده‌های لبنی پرطرفدار، در انواع مختلفی تولید و مصرف می‌شود. برای دانستن داستان جالب اولین ماست چگونه درست شد، می‌توانید مقاله مرتبط را مطالعه کنید. در سال‌های اخیر، ماست یونانی به دلیل بافت غلیظ و خواص تغذیه‌ای منحصربه‌فردش، توجه بسیاری از مصرف‌کنندگان را به خود جلب کرده است. اما سؤال اصلی اینجاست: تفاوت اصلی ماست یونانی با ماست معمولی در چیست؟ آیا این تفاوت‌ها تنها به بافت و طعم محدود می‌شوند یا از نظر ارزش غذایی نیز با هم متفاوت‌اند؟ در این مقاله، به بررسی دقیق این موضوع می‌پردازیم.

تفاوت در فرآیند تولید

برای تهیه ماست معمولی، ابتدا شیر پاستوریزه می‌شود تا هرگونه باکتری مضر از بین برود. سپس شیر تا دمای مشخصی (معمولاً حدود ۴۳ تا ۴۶ درجه سانتی‌گراد) گرم می‌شود و باکتری‌های آغازگر تخمیر، مانند Lactobacillus bulgaricus و Streptococcus thermophilus به آن اضافه می‌شوند. این باکتری‌ها قند شیر (لاکتوز) را تخمیر کرده و اسید لاکتیک تولید می‌کنند. اسید لاکتیک باعث می‌شود که پروتئین‌های شیر منعقد شده و بافتی غلیظ‌تر پیدا کند. پس از رسیدن به درجه اسیدی مطلوب، ماست خنک شده و برای بسته‌بندی آماده می‌شود. در این روش، آب ماست (وی) جدا نمی‌شود و در نتیجه محصول نهایی دارای قوامی نرم‌تر و آبکی‌تر است.

در مقابل، تولید ماست یونانی با مراحل اولیه مشابه ماست معمولی آغاز می‌شود: شیر پاستوریزه می‌شود، گرم شده و با کشت‌های باکتریایی تخمیر می‌شود. اما پس از طی مرحله تخمیر و ایجاد ماست اولیه، فرآیندی اضافه انجام می‌شود که آن را از ماست معمولی متمایز می‌کند. در این مرحله، ماست از طریق روش‌هایی مانند استفاده از پارچه‌های مخصوص یا تجهیزات صنعتی صاف می‌شود تا بخش زیادی از آب ماست (وی) جدا گردد. این فرآیند ممکن است یک تا چند مرتبه تکرار شود تا غلظت مورد نظر به دست آید. حذف آب ماست باعث می‌شود محصول نهایی چگال‌تر، خامه‌ای‌تر و نسبت به ماست معمولی دارای پروتئین بالاتر و قند کمتر باشد.

برای آشنایی کامل‌تر با ویژگی‌ها و تاریخچه این محصول، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی همه چیز درباره ماست یونانی را مطالعه کنید.

تفاوت در ارزش غذایی

ماست معمولی منبعی غنی از کلسیم، پروتئین، ویتامین‌های گروه B و پروبیوتیک‌هاست. در هر ۱۰۰ گرم از این ماست، به‌طور میانگین ۳ تا ۴ گرم پروتئین، ۴ تا ۵ گرم کربوهیدرات (عمدتاً لاکتوز) و حدود ۳ گرم چربی (در نوع پرچرب) وجود دارد.

از آنجا که ماست معمولی آب بیشتری دارد، مواد مغذی آن در حجم بزرگ‌تری پراکنده شده و به‌همین دلیل، غلظت کمتری دارد. همچنین، به دلیل عدم انجام فرآیند صاف‌کردن، قند طبیعی آن (لاکتوز) بیشتر از ماست یونانی است. این ماست به‌عنوان یک انتخاب مناسب برای مصرف روزانه، به حفظ سلامت عمومی بدن کمک می‌کند.

در مقابل، ماست یونانی به دلیل فرآیند صاف‌شدن، مواد مغذی غلیظ‌تری دارد. در هر ۱۰۰ گرم از این ماست، حدود ۸ تا ۱۰ گرم پروتئین، ۲ تا ۳ گرم کربوهیدرات و بسته به نوع محصول، ۵ تا ۱۰ گرم چربی یافت می‌شود.

پروتئین بالای ماست یونانی، آن را به گزینه‌ای عالی برای ورزشکاران، افرادی که قصد کاهش وزن دارند و کسانی که به دریافت پروتئین بیشتر نیازمندند، تبدیل کرده است. همچنین، به دلیل کاهش لاکتوز در فرآیند تولید، برای کسانی که حساسیت خفیف به لاکتوز دارند، گزینه بهتری محسوب می‌شود.

این ماست با ایجاد سیری طولانی‌تر، به کنترل اشتها و تعادل رژیم غذایی کمک می‌کند و برای کسانی که به دنبال یک ماده غذایی مقوی و کم‌کربوهیدرات هستند، انتخاب ایده‌آلی است.

با مقایسه این دو نوع ماست، می‌توان بر اساس نیازهای تغذیه‌ای، مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کرد.

اگر نگران سردی ماست و اثرات آن هستید، توصیه می‌کنیم مقاله‌ی چطور می‌شود سردی ماست را گرفت؟ را بخوانید.

تفاوت در طعم و بافت

ماست معمولی با بافتی نرم، روان و طعمی ملایم، کمی ترش و اندکی شیرین شناخته می‌شود. میزان آب بالاتر در این نوع ماست باعث رقیق‌تر بودن آن می‌شود و بسته به نوع باکتری و زمان تخمیر، شدت طعم ترشی آن متفاوت است. این ویژگی‌ها ماست معمولی را به انتخابی مناسب برای مصرف روزمره تبدیل کرده است.

در مقابل، ماست یونانی بافتی بسیار غلیظ، خامه‌ای و متراکم دارد که نتیجه فرآیند صاف‌سازی ویژه است. طعم آن قوی‌تر و کمی ترش‌تر از ماست معمولی است و به دلیل قوام بالا، برای تهیه دیپ‌ها، سس‌ها و غذاهای خاص کاربرد بیشتری دارد. این تفاوت‌ها بیشتر به میزان آب، نوع فرآیند تولید و غلظت مواد مغذی بازمی‌گردد.

تفاوت در میزان چربی

میزان چربی ماست معمولی بسته به نوع شیر استفاده‌شده متفاوت است؛ اگر از شیر کامل باشد، چربی بیشتری (حدود ۳ تا ۴ درصد) و در صورت استفاده از شیر کم‌چرب یا بدون چربی، چربی کمتری خواهد داشت. چربی موجود در ماست معمولی به جذب بهتر ویتامین‌های محلول در چربی کمک می‌کند، اما باید در مصرف آن تعادل رعایت شود.

ماست یونانی نیز بسته به شیر مصرفی دارای چربی متفاوتی است، اما به دلیل فرآیند صاف‌سازی، معمولاً نسبت به ماست معمولی چربی بیشتری دارد (تا حدود ۷ تا ۱۰ درصد در نوع پرچرب). چربی بالاتر ماست یونانی علاوه بر ایجاد طعم و بافت خامه‌ای‌تر، احساس سیری بیشتری القا می‌کند که در رژیم‌های خاص غذایی اهمیت دارد. دانستن این نکته که با چه غذاهایی نباید ماست خورد، می‌تواند به داشتن رژیم سالم‌تر کمک کند.

تفاوت در قیمت و دسترسی

ماست معمولی به دلیل فرآیند تولید ساده‌تر، قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تری دارد و به‌راحتی در اکثر فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها و لبنیاتی‌ها در دسترس است. تنوع بالای برندها و انواع مختلف ماست معمولی، انتخاب آن را برای مصارف روزمره آسان می‌کند.

در مقابل، ماست یونانی به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر و نیاز به شیر بیشتر، قیمت بالاتری دارد. با اینکه دسترسی به آن در سال‌های اخیر بهتر شده، همچنان ممکن است در فروشگاه‌های کوچک‌تر یا مناطق خاص، محدودیت‌هایی در انتخاب برند یا نوع وجود داشته باشد.

کاربردهای آشپزی

ماست یونانی به دلیل بافت غلیظ، خامه‌ای و طعم متمرکز، انتخابی ایده‌آل برای تهیه انواع سس‌ها، دیپ‌ها، دسرها و غذاهای پختنی است. قوام بالای این ماست موجب می‌شود که در ترکیب با مواد دیگر، ساختار خود را حفظ کرده و از جدا شدن آب جلوگیری کند. از جمله کاربردهای رایج ماست یونانی در آشپزی می‌توان به تهیه سس تزاتزیکی، دیپ سبزیجات، کیک‌های ماستی، دسرهای لایه‌ای و حتی جایگزینی خامه ترش در برخی غذاها اشاره کرد. همچنین در تهیه غذاهای پخته‌شده، ماست یونانی به دلیل مقاومت بیشتر در برابر حرارت، باعث ایجاد بافت لطیف‌تر و طعمی غنی‌تر می‌شود.

همچنین می‌توانید طرز تهیه چند اسموتی خوشمزه و راحت با ماست یونانی را امتحان کنید تا از این محصول بیشتر لذت ببرید.

در مقابل، ماست معمولی به دلیل بافت سبک‌تر و روان‌تر، گزینه‌ای بسیار مناسب برای مصارف روزانه، تهیه نوشیدنی‌های سنتی مانند دوغ، اسموتی‌های سالم و شربت‌های ماستی است. به علت محتوای آب بالاتر، این نوع ماست به راحتی با مایعات ترکیب می‌شود و طراوت و تازگی خاصی به نوشیدنی‌ها می‌بخشد. همچنین ماست معمولی در وعده‌های غذایی ساده مانند صبحانه، میان‌وعده‌ها یا در کنار غذاهای سنتی ایرانی مانند کباب و برنج، به عنوان چاشنی خوشمزه و مقوی مصرف می‌شود.

اگر دوست دارید با استفاده از ماست یونانی غذاهای متنوعی درست کنید، حتماً سری به مقاله طرز تهیه 5 غذای خوشمزه با ماست یونانی بزنید.

کلام پایانی

با توجه به ویژگی‌های ذکر شده، انتخاب بین ماست یونانی و ماست معمولی بستگی به نیازهای تغذیه‌ای، سلیقه فردی و بودجه مصرف‌کننده دارد. افرادی که به دنبال غذای پروتئین بالا، بافت غلیظ‌تر و طعمی خاص‌تر هستند، می‌توانند ماست یونانی را ترجیح دهند. در حالی که ماست معمولی در میان بسیاری از خانواده‌ها همچنان گزینه‌ای مغذی، مقرون‌به‌صرفه و پرطرفدار به شمار می‌رود. اگر به دنبال یک تجربه متفاوت از ماست با کیفیت هستید، ماست‌های دوماس گزینه‌ای ایده‌آل برای شما هستند.

سوالات متداول

۱. آیا ماست یونانی سالم‌تر از ماست معمولی است؟

ماست یونانی به دلیل میزان پروتئین بالاتر و قند کمتر، برای برخی افراد سالم‌تر محسوب می‌شود، اما این موضوع به نیازهای فردی بستگی دارد.

۲. چرا ماست یونانی گران‌تر است؟

فرآیند تولید ماست یونانی پیچیده‌تر است و برای تهیه مقدار معینی از محصول نهایی به شیر بیشتری نیاز دارد که این امر هزینه تولید را افزایش می‌دهد.

۳. آیا ماست یونانی لاکتوز کمتری دارد؟

بله، در فرآیند صاف‌سازی بخشی از لاکتوز حذف می‌شود، بنابراین ماست یونانی نسبت به ماست معمولی لاکتوز کمتری دارد.

۴. آیا می‌توان از ماست معمولی به جای ماست یونانی استفاده کرد؟

در بسیاری از دستورهای غذایی بله، اما به دلیل تفاوت در بافت و غلظت، ممکن است نتیجه نهایی کمی متفاوت باشد.

۵. آیا ماست یونانی برای کاهش وزن مناسب است؟

به دلیل میزان بالای پروتئین، ماست یونانی احساس سیری بیشتری ایجاد می‌کند و می‌تواند به مدیریت وزن کمک کند.

۶. بهترین زمان مصرف ماست یونانی چه زمانی است؟

ماست یونانی را می‌توان در هر وعده غذایی مصرف کرد؛ به عنوان صبحانه، میان‌وعده یا بخشی از وعده اصلی بسیار مفید و مغذی است.